این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که آیا اقلام تعهدی اختیاری به عنوان جانشین مدیریت سود تعهدی بر رابطه مدیریت سود واقعی و هزینه سرمایه تاثیرگذار است؟ در این پژوهش مدیریت سود تعهدی بر مبنای مدل کازنیک و مدیریت واقعی سود از طریق جریان نقدی غیرعادی، تولید غیرعادی و هزینه های اختیاری غیرعادی سنجیده شده است. نتایج برآورد رابطه فرضیه های پژوهش با بهره مندی از روش داده های ترکیبی برای 121 شرکت بورس اوراق بهادار تهران طی دوره پنج ساله (1388 تا 1392) حاکی از این است که بین هر یک از معیارهای مدیریت سود واقعی و هزینه سرمایه، رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین یافته ها نشان می دهد مدیریت سود واقعی نه تنها به صورت مستقیم، بلکه به طور غیرمستقیم و از طریق مدیریت سود تعهدی (میانجی گر کامل) بر هزینه سرمایه اثر می گذارد. به بیان دیگر مدیریت سود واقعی، مدیریت سود تعهدی را بالا می برد و مدیریت سود تعهدی موجب افزایش هزینه سرمایه می شود.

در ادبیات حسابداری، مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی پژوهش های زیادی را به خود اختصاص داده است. لیکن، مدیریت سود مبتنی بر فعالیت های واقعی و آثار آن از موضوعاتی است که کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مدیریت سود از طریق دستکاری فعالیت های واقعی بر عملکرد آتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به مطالعه بر روی در 123 شرکت طی یک دوره 9 ساله پرداخته است. و از معیارهای مدیریت سود واقعی ارائه شده توسط کوهن و زاروین (2010) و همچنین جریان های نقد عملیاتی آتی و سود عملیاتی آتی به عنوان معیار عملکرد آتی استفاده شده است.نتایج نشان می دهد که بین معیارهای مدیریت سود واقعی با عملکرد آتی رابطه معکوس و معنی داری وجود دارد. به عبارت دیگر از این نتایج می توان استنباط کرد که دستکاری فعالیت های واقعی در دوره جاری، سبب کاهش عملکرد آتی شرکت می شود.

با توجه به اینکه ویژگیهای شخصیتی و رفتاری مدیران بر کیفیت اطلاعات مالی تاثیر دارد، انتظار می رود بر میزان حق الزحمه غیرعادی حسابرسان نیز تأثیرگذار باشد. این پژوهش تأثیر ویژگیهای شخصیتی مدیران را بر حق الزحمه غیرعادی حسابرس بررسی می کند. نمونه پژوهش به روش حذف سیستماتیک شامل 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1393 تا 1397 است. داده های پژوهش از صورتهای مالی شرکتهای نمونه به دست آمده است و برای آزمون فرضیه ها از روش رگرسیون چند متغیره با داده های ترکیبی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که بیش اطمینانی با میزان حق الزحمه غیرعادی حسابرس رابطه منفی دارد. مدیران بیش اطمینان تلاش می کنند دامنه رسیدگیهای حسابرسی را کاهش دهند تا حق الزحمه غیرمعمول کمتری پرداخت کنند. یافته ها نشان می دهد ویژگیهای کوته بینی، خودشیفتگی و سنگربندی مدیران با میزان حق الزحمه غیرعادی رابطه مثبت دارد. بر این اساس ویژگیهای شخصیتی کوته بینی و خودشیفتگی و افزایش قدرت مالکیت مدیران در شرکتها احتمال میزان دستکاری اطلاعات را افزایش می دهد و به افزایش میزان ریسک حسابرسی منجر می شود؛ لذا حسابرسان در مواجه با این شرایط می توانند حق الزحمه اضافی برای پوشش ریسک مطالبه کنند و یا سطح فعالیت و تلاش خود را افزایش دهند که به افزایش حق الزحمه و هزینه های نظارت منجر می شود.

هدف این پژوهش مدل بندی و تعیین اولویت معیارهای موثر مدیریت سود واقعی بر پیش بینی ورشکستگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش از صورت های مالی 81 شرکت در دوره ی زمانی 1396-1386 گردآوری شده است. در این پژوهش از مدیریت سود واقعی با استفاده از مدل توسعه یافته ی دچو و همکاران (1998) مشابه آن چه در پژوهش روی چودهاری (2006) انجام شده و هم چنین از معیار تعدیل شده ی آلتمن (1983) برای ریسک ورشکستگی استفاده شده است. برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون چندمتغیره با داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بیان گر این است که بین جریان غیرعادی وجوه نقد عملیاتی، هزینه های غیرعادی تولید، هزینه های غیرعادی اختیاری و احتمال وقوع ورشکستگی به ترتیب ارتباط و تأثیر مستقیم و معنا دار، معکوس و معنا دار و فاقد ارتباط و تأثیر معنا دار وجود دارد. به طوری که افزایش (کاهش) جریان غیرعادی وجوه نقد عملیاتی منجر به افزایش (کاهش) ریسک ورشکستگی و افزایش (کاهش) هزینه های غیرعادی تولید منجر به کاهش (افزایش) ریسک ورشکستگی می شود؛ به عبارت دیگر دست کاری فعالیت های واقعی یا اعمال بیشتر مدیریت واقعی سود، بر پیش بینی ورشکستگی تأثیرگذار است.

هدف این پژوهش بررسی مدیریت سود واقعی در آستانه مقادیر حساس سود در شرکت های مظنون به مدیریت سود و با لحاظ اهرم مالی بالا بوده که در بین 148 شرکت بورسی و لحاظ اطلاعات مالی آنها بین سال های 1392 الی 1399 انجام شده است. در این پژوهش هزینه های تولید غیر عادی و هزینه های اختیاری غیر عادی برای شرکت های مظنون به مدیریت سودی که اهرم مالی آنها بیش از میانه بوده در سه آستانه سود صفر، سود دوره گذشته و سود پیش بینی شده بررسی شدند. نتایج نشان می دهد که در هر سه آستانه سود زمانی که اهرم مالی بیش از میانه باشد آنگاه این اهرم تاثیر منفی و معنی داری بر هزینه های تولید غیر عادی و هزینه های اختیاری غیر عادی داشته و صرفا در هزینه های تولید غیر عادی در آستانه سود دوره گذشته است که تاثیر معنی داری شناسایی نگردیده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر چرخه عمر واحد تجاری بر مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جهت دستیابی به این هدف با استفاده از روش غربالگری، 70 شرکت از جامعه پژوهش به عنوان نمونه انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. چرخه عمر واحد تجاری به سه مرحله رشد، بلوغ و افول تفکیک شده است. فرضیات فرعی پژوهش بر اساس شاخص های سنجش مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی تدوین و به کمک رگرسیون چندگانه مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد مدیریت شرکت در مرحله بلوغ، از طریق هزینه تولید غیرعادی دست به مدیریت سود می زند. همچنین شرکت های در حال افول در سال های پایانی عمر شرکت از طریق جریان های نقدی عملیاتی غیرعادی، دست به مدیریت سود می زنند و این موضوع، به این معنی است که هر چه شرکت به سال های پایانی عمر خود نزدیک تر می شود، از جریانات نقدی عملیاتی بیشتر از سایر موارد مدیریت سود واقعی استفاده می کند.

در ادبیات نظری بحث درباره مفید یا مضر بودن رقابت در بازار محصول، بحثی ناتمام است. برخی از پژوهش ها نشان دادند که رقابت، یک عامل کنترل کننده رفتار مدیریت از طریق ایجاد اطلاعات اضافی درباره ارزیابی عملکرد است؛ در حالی که گروهی دیگر از پژوهش ها به این نتیجه رسیدند که رقابت رکود مدیریتی را افزایش می دهد. در این پژوهش، بررسی شده است که آیا رقابت در بازار محصول بر مدیریت سود اثر می گذارد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین رقابت در بازار محصول و مدیریت سود است. این پژوهش از نوع مطالعه توصیفی - همبستگی مبتنی بر تحلیل داده های ترکیبی است که به بررسی 99 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در طی دوره زمانی 1390-1386 می پردازد. برای آزمون رابطه بین رقابت در بازار محصول و مدیریت سود از طریق فعالیت های واقعی از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. همچنین، برای اندازه گیری رقابت در بازار محصول از شاخص Q توبین استفاده شد. نتایج نشان داد بین رقابت در بازار محصول و مدیریت سود مبتنی بر فعالیت های واقعی، رابطه مثبت معناداری وجود دارد که بیانگر افزایش مدیریت سود به واسطه افزایش رقابت در بازار محصول است، که این امر به کاهش کیفیت سود می انجامد.

ارزش گذاری بیش از حد سهام به مفهوم بالاتر بودن قیمت بازار سهام نسبت به ارزش ذاتی آن است. ادبیات موجود نشان می دهد که مدیران شرکت هایی که سهام آنها بیش از حد ارزش گذاری شده برای حفظ این موقعیت، به مدیریت سود واقعی روی می آورند. لذا در این پژوهش، تاثیر ارزش گذاری بیش از حد سهام بر مدیریت سود واقعی بررسی شده است. برای انجام این پژوهش، نمونه ای متشکل از 80 شرکت در طی دوره زمانی 1391-1383 بررسی شد. معیارهای مدیریت سود واقعی شامل جریان های نقدی عملیاتی غیرعادی، هزینه تولید غیرعادی و هزینه های اختیاری غیرعادی است. علاوه بر این، نسبت قیمت بازار به ارزش ذاتی سهام به عنوان معیار ارزش گذاری بیش از حد سهام در نظر گرفته شده است. برای بررسی تاثیر ارزش گذاری بیش از حد بر مدیریت سود واقعی از تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که ارزش گذاری بیش از حد سهام بر جریان های نقد عملیاتی غیرعادی، هزینه اختیاری غیرعادی و هزینه تولید غیرعادی به عنوان معیارهای مدیریت سود واقعی تاثیر معنادار دارد. به عبارت دیگر از این نتایج می توان استنباط کرد که شرکت هایی با ارزش گذاری بیش از حد، تمایل زیادی برای استمرار این موقعیت از طریق مدیریت سود واقعی دارند.